Αφορμή του παρόντος είναι η πρόσκληση του Δήμου Ρεθύμνου για υποβολή προτάσεων ονοματοδοσίας της πλατείας στην αυλή του «τούρκικου» δημοτικού σχολείου, η οποία προσεχώς ολοκληρώνεται και παραδίδεται στο κοινό.
Κατ’ αρχήν συγχαρητήρια για την πρωτοβουλία αυτή που δίνει την ευκαιρία στους απλούς πολίτες να λάβουν με ενεργό τρόπο μέρος στα κοινά. Είναι κάτι μικρό αλλά είναι ένα βήμα προς την αμεσότερη και συμμετοχικότερη δημοκρατία.
Άκουσα μερικά ονόματα από άξιους συμπολίτες μας και τα περισσότερα θα έλεγα είναι αποδεκτά. Πλατεία ειρήνης, φιλίας, παλιάς πόλης, ωδείου, πολιτισμού & τεχνών, ενότητας. Εντούτοις, η δική μου προσέγγιση λαμβάνει υπόψη της και κάποιες ιστορικές καταβολές.
Θα γνωρίζετε ότι η πόλη μας επί ενετοκρατίας διέθετε μια μεγάλη κεντρική πλατεία. Τα γωνιακά της σημεία οριοθετούνταν από την κρήνη Rimmondi, από το Ενετικό Ρολόι, από τη Loggia και από τον «Πλάτανο». Έτσι απεικονίζεται και στο γνωστό μας πίνακα Civitas Rethymnae, ο οποίος σήμερα βρίσκεται στο Δημαρχείο μας [Εικ. 1 α,β].
Εικ. 1 α) Ο γνωστός πίνακας Civitas Rethymnæ (ελαιογραφία αγνώστου καλλιτέχνη, περ. 1640) που παρουσιάζει την πόλη του Ρεθύμνου κατά την Αναγέννηση.
β) λεπτομέρεια που απεικονίζει την Piazza.
Η πλατεία αυτή αποτελούσε το κοινωνικό κέντρο της πόλης και είχε σχεδιαστεί με πρότυπο την περίφημη Piazzeta της Βενετίας.
Κατά την τουρκοκρατία, δημιουργήθηκε ένα επιπλέον οικοδομικό τετράγωνο μεταξύ των σημερινών οδών Μοσχοβίτη και Παλαιολόγου, καταργώντας έτσι τον ελεύθερο χώρο προς όφελος των κατοικιών.
Οι τούρκοι προτιμούσαν την ιδιωτικότητα και τους καφενέδες, παρά τους μεγάλους ανοικτούς χώρους συνάθροισης. Οι πλατείες ήταν κομμάτι του βενετσιάνικου, αλλά και του, εξωστρεφούς, ελληνικού πολιτισμού.
Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία η ενετική πλατεία λεγόταν Piazza.
Από τη στιγμή που το σημερινό έργο επαναδημιούργησε την πλατεία αυτή, στην καρδιά της παλιάς πόλης και λίγα μέτρα πέρα από την αρχική της θέση, θα πρότεινα να ονομαστεί η πλατεία «Νέα Piazza» (σκέτο ή ….Ρεθύμνου ή …Παλιάς Πόλης). Εναλλακτικές επιλογές αποτελούν το «Piazza Νέα» κατά το λατινογενές «Piazza Nuova» όπως επίσης και το «Νέα Μεγάλη Piazza», αφού έχουμε Μεγάλη Πόρτα, Μεγάλη Αγορά, Μεγάλη Παναγία και παλαιότερα Μεγάλη Ρούγα (οδός Αρκαδίου).
Με αυτό το όνομα ταιριάζουμε την ιστορία με το σήμερα, αποκαθιστούμε τη χωροταξία της παλιάς πόλης επί βενετών και δένουμε την πόλη μας με την πάλαι ποτέ κραταιά υπερδύναμη. Κινούμε επίσης το ενδιαφέρον των επισκεπτών μας στο όνομα «New Piazza» (γερμανικά Neue Piazza, ιταλικά Piazza Nuova, ισπανικά Piazza Nueva, γαλλικά Piazza Nouvelle) γιατί αμέσως αναρωτιέται κανείς…αν εδώ είναι το new piazza, πού είναι το old one? Και αμέσως μαθαίνει ένα κομμάτι της ιστορία μας από τότε ως και σήμερα με την επαναδημιουργία.
Με εκτίμηση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου